En toen was het officieel….

Laat ik maar gelijk met de deur in huis vallen. Ik ben sinds kort officieel zwerver. Geen ingezetene meer van de Nederlandse staat. Uitgeschreven uit de gemeentelijke administratie, met als status VOW (vertrokken onbekend waarheen). Rechtenloos op een aantal belangrijke gebieden.

Tegen mijn zin in welteverstaan.

Echt ruk.

Hoe dit zo gekomen is? Dan moeten we even terug in de tijd.

Sinds de start van mijn caravanavontuur stond ik ingeschreven met een briefadres. Dat is net even iets anders dan een postadres. Bij het ontbreken van een vast woonadres dien je je volgens de wet in te schrijven met een briefadres: een adres waar iemand fysiek woont en schriftelijk verklaart zorg te dragen voor jouw poststukken. Zo kun je nooit zeggen dat je die belastingaanslag of verkeersboete niet hebt ontvangen. Kortom, je bent bereikbaar voor de overheid.

Zo gezegd, zo gedaan. Nou… niet helemaal. Want de gemeente was er destijds al niet happig op en het kostte me veel pijn en moeite om me met een briefadres te laten inschrijven, want het algemeen heersende gedachtegoed binnen gemeenten is dat er met briefadressen ‘iets aan de hand is’. Oftewel, het is fraudegevoelig.

Anyhow, uiteindelijk kreeg ik toch groen licht en was de inschrijving voltooid. Ik kon op pad!

Enkele maanden later kreeg ik een telefoontje: “U moet zich nu toch echt inschrijven met een woonadres, want een briefadres is maar tijdelijk”. Veel discussie volgde want tja, geen vaste verblijfplaats.

In dit gesprek adviseerde deze medewerkster me overigens te frauderen. Say what? Ja echt. “Kun je je dan niet gewoon inschrijven op dat adres van het briefadres?” Ik zei: “Maar daar woon ik toch niet? Dat zou dan toch júist fraude zijn?” Toen was het even stil.

Echt, gekkenwerk.

We kwamen er niet uit. Ze zei het met een collega te gaan overleggen: “Ik bel u over twee weken terug en dan móet u zich inschrijven”. Dat telefoontje is uitgebleven en mogelijk belandde mijn dossier ergens onder op de stapel. Dit alles was in de zomer van 2017.

Fast forward naar eind oktober 2019. Een brief van de gemeente. Met een vragenformulier om te onderzoeken of ik nog terecht met een briefadres sta ingeschreven. Alles netjes ingevuld en teruggestuurd.

Eerste kerstdag krijg ik opnieuw gemeentepost onder ogen: “U wordt uitgeschreven”. Wat?? Volgens hen moet ik me maar inschrijven op een camping. Paniek, stress. Leuke kerstdagen had ik joh.

Mocht je je afvragen waarom uitgeschreven zijn zo’n probleem is:

• Mijn zorgverzekering zal worden beëindigd
• Ik zal worden uitgeschreven bij mijn huisarts
• De kentekens van zowel auto als caravan kunnen worden ingetrokken
• Ik kan als ondernemer geen belasting- en BTW-aangifte meer doen
• Overige overheidspost kan ik ook niet ontvangen, zo kan ik bijv. niet meer stemmen
• Ik kan mijn rijbewijs en legitimatie niet verlengen
• Ik kom niet in aanmerking voor overheidsvoorzieningen zoals toeslagen
• Ik bouw geen AOW op
• Ik ben uitgesloten van EU-kiesrecht
• Ik kan op sommige sites geen DigiD gebruiken omdat je daar sms-controle voor moet activeren, maar dat aanvragen kan niet want er staat geen adres meer in het systeem

Kortom, een heel, heel erg onwenselijke situatie.

Na de kerst maar even bellen. “Per wanneer? Of ben ik al uitgeschreven?” “We mogen telefonisch geen informatie verstrekken i.v.m. identificatie. U moet langskomen.” Echt superhandig zo te midden van alle feestdagen terwijl ik 60 kilometer verderop zit.

Nog voor ik de afspraak heb krijg ik bij toeval in een zakelijk telefoontje met de Belastingdienst ter ore dat ik al per 22 november(!) ben uitgeschreven. Ik vervroeg acuut de afspraak, zodat ik diezelfde dag nog naar het gemeentehuis kan. Maar natuurlijk zijn dan net de personen die hierover gaan niet aanwezig en de volgende dag ook niet en dus word ik pas na het weekend teruggebeld.

“U moet zich inderdaad inschrijven op de camping, want daar verblijft u en dat heeft een adres” krijg ik te horen. Ik ga in verweer en kaart alle obstakels aan, maar ze houdt voet bij stuk: ik moet me daar inschrijven. Oók als ik geen toestemming krijg van de eigenaar. Oók als dat betekent dat daardoor de eigenaar en ik door de Belastingdienst als huisgenoten worden gezien, met allerlei belastingtechnische gevolgen van dien. Oók als ik er maar een paar dagen verblijf. Oók als ik per jaar op wel 20 verschillende adressen verblijf. “Dan moet u zich telkens opnieuw inschrijven, ja”.

Man, tegen de tijd dat mijn inschrijving verwerkt is ben ik alweer vertrokken en komt mijn post alsnog daar aan. Dat snapt toch iedereen dat dit praktisch niet haalbaar is? Moet ik dit werkelijk uitleggen??

Ik heb geen idee wat te doen. Dus ik ga aan het bellen. Met de Nationale ombudsman, met de Sociaal Raadslieden, met de ombudscommissie van de gemeente zelf, met Rijksoverheid, nog 3 keer met de gemeente, nog een keer met Rijksoverheid. Mijn situatie wordt zelfs voorgelegd aan het ministerie van Binnenlandse Zaken. Maar niemand kan mij helpen. Ze komen niet verder dan het advies bezwaar aan te tekenen. Maar die tijd heb ik niet, want daar gaan weken overheen. En ik ben nú geen ingezetene meer met alle gevolgen van dien. Wat een ellende…

De Nationale ombudsman schrijft in dit rapport dat de gemeentelijke administratie “er is voor de burgers en niet andersom. Het moet dus niet zo kunnen zijn dat burgers worden uitgesloten omdat zij – om welke reden dan ook – niet in het juiste ‘malletje’ passen.”

En dat de status VOW “in feite betekent dat de gemeente geen idee heeft wat de feitelijke woonsituatie is van de betrokkene. De gevolgen hiervan zijn groot […]. Er dient daarom een zorgvuldig adresonderzoek plaats te vinden.”

Zorgvuldig kan ik dat onderzoek niet noemen. N.a.v. mijn teruggestuurde vragenformulier heeft de gemeente een brief gestuurd met het voornemen mij uit te schrijven, waarop ik kon reageren. Die brief heb ik niet gehad. En dus kon ik ook niet reageren. Na een maand hebben zij bij het logischerwijs uitblijven van mijn reactie het definitieve besluit gestuurd. In die brief is bovendien een foutje geslopen, bleek later uit een gesprek met de gemeente: de zin “U wordt uitgeschreven” was niet aangepast naar de nieuwe situatie, namelijk dat ik met terugwerkende kracht bén uitgeschreven op de datum van het voornemen.

Een simpel telefoontje of een mailtje tussen deze twee brieven in had een hoop ellende kunnen besparen. Maar dat heeft de gemeente nagelaten. Dit waren ze echter wel verplicht om te voldoen aan het protocol van een gedegen adresonderzoek.

Ik kan en ga bezwaar indienen. Maar daar ben ik op dit moment nog niet mee geholpen, ik ben al 7 weken een niet-ingezetene. And that sucks.

En het meest ironische is dat de gemeentelijke administratie tot doel heeft dat burgers bereikbaar en traceerbaar zijn en laat dát nu net niet meer het geval zijn door deze ingrijpende actie van de gemeente. Een typisch gevalletje naast de pot pissen dus.

Er lijkt geen directe oplossing. Met mijn huidige inkomen als zelfstandige kan ik ook geen huurhuis bekostigen. Echter wil ik ook geen uitkering aanvragen. Ik wil mijn eigen boontjes doppen. Maar kennelijk is dat niet wat ze willen. Wie was ik tot last met mijn briefadres? Ik vraag het me werkelijk af.

Wordt vervolgd.